آشنایی با انواع اگزمای پوست و راهکارهای درمانی آن

اگزما که به آن درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) نیز گفته می شود، یک بیماری پوستی رایج است که موجب التهاب، خارش و قرمزی پوست می شود. عواملی از قبیل ژنتیک، سیستم ایمنی بدن، عوامل محیطی و استرس می توانند در به وجود آمدن اگزما نقش داشته باشند. علائم و نشانه های اگزما ممکن است در افراد، متفاوت باشد. اگر دچار اگزمای صورت شوید، پلاک های قرمز، برآمدگی های کوچک و پوسته پوسته شدن پوست از جمله علائم اگزمای صورت محسوب می شوند. اگزما به بدن آسیب نمی رساند و مسری نمی باشد؛ اما بهتر است که پس از مشاهده اولیه برای درمان آن اقدامات لازم انجام شود. برای درمان اگزما در ابتدا باید عامل آلرژی زا یا به وجود آورنده اگزما در پوست را شناسایی کرده و سپس درمان متناسب با آن را انتخاب کنید. اگر علت به وجود آمدن اگزما عوامل ژنتیکی باشد، درمان آن کمی دشوار است؛ اما این امکان وجود دارد که با رعایت برخی موارد، علائم این گونه از اگزما را کاهش داد. هدف تمام درمان‌های مورد استفاده برای این بیماری، کنترل یا از بین بردن خارش پوست می‌باشد که در صورت عدم درمان، عفونت‌های پوستی ایجاد می‌کند. اگر پوست خود را بیش از حد بخارانید، تیره تر، ضخیم تر و عفونی خواهد شد. با در نظر داشتن اقداماتی می توانید اگزمای صورت را کنترل کنید که در ادامه بیان میشود.

علت اگزما

• عوامل ژنتیکی و ارثی می‌توانند در ایجاد بیماری اگزما نقش داشته باشند.
• اختلال در عملکرد سیستم ایمنی باعث ایجاد بثورات پوستی به عنوان پاسخ التهابی ناخواسته می‌شود.
• خشکی پوست در اثر عوامل شیمیایی یا محیطی، حساسیت پوستی را افزایش می‌دهد.
• برخی از مواد یا شرایط به نام عوامل محرک می‌توانند باعث تشدید اگزما شوند:
• محرک‌هایی وجود دارد که باعث تشدید اگزما می‌شوند، از جمله این مواد: شوینده‌های شیمیایی، گرما، تعریق زیاد، استرس و اضطراب، خشکی پوست، عفونت پوستی، صابون‌ها، کپک‌ها، گرد و غبار و همچنین گرده گل‌ها می‌باشند.

علائم اگزما

علائم شایع این عارضه شامل موارد زیر هستند:

• خارش پوست
• قرمزی پوست
• خشکی پوست
• پوسته پوسته شدن
• تشکیل برجستگی‌ها یا تاول‌های کوچک پر از مایعات
• در بزرگسالان، اگزما اغلب بر روی دست‌ها تأثیر می‌گذارد. در کودکان، اگزما در نواحی فضای داخلی آرنج و پشت زانوها بیشتر دیده می‌شود. در نوزادان، اگزما معمولاً در صورت، گردن و پوست سر نمود پیدا می‌کند.

انواع اگزما

چندین نوع مختلف اگزما وجود دارد. بعضی از انواع اگزما به خاطر بعضی عوامل ایجاد می شوند؛ اما بعضی دیگر از آنها بدون هیچ علت شناخته شده ای بروز می کنند.

اگزمای آتوپیک (Atopic):

این نوع از اگزما، شایعترین نوع اگزما می باشد. اگزما آتوپیک معمولاً در کودکان از هنگام شیرخوارگی شروع شده و ممکن است تا هنگام نوجوانی و بزرگسالی ادامه داشته باشد. علت این نوع از اگزما هنوز مشخص نشده است؛ اما افرادی که بطور ارثی مستعد ابتلا به آلرژی هایی مثل آسم هستند بیشتر به این نوع اگزما مبتلا می شوند.

درماتیت تماسی (Contact dermatitis):

تماس مستقیم با یک ماده تحریک کننده یا بروز یک واکنش آلرژی نسبت به یک ماده می تواند باعث این نوع از اگزما که به آن اصطلاحاً درماتیت تماسی گفته می شود گردد.

درماتیت سبورئیک (Seborrheic dermatitis):

این نوع از اگزما، نوزادان و بزرگسالان را گرفتار می سازد. علت دقیق ایجاد درماتیت سبورئیک هنوز به درستی مشخص نشده است، با این حال این وضعیت اغلب همراه با وجود موجوداتی شبیه مخمر (قارچ) بر روی پوست می باشد.

اگزمای سکه ای (nummular):

این نوع اگزما در مردها بیشتر از زن ها ایجاد می شود. در اگزمای سکه ای، لکه هایی به شکل سکه بر روی پوست بازوها و ران پاها ایجاد می شوند که خارش دار بوده و ممکن است ترشح داشته و پوسته پوسته و یا تاول دار شود.

اگزمای آستئاتوتیک (Asteatotic):

این نوع اگزما در افراد سالخورده شایع تر بوده و به علت خشک بودن پوست در افراد مسن ایجاد می شود. در این نوع اگزما، پوست دچار پوسته پوسته شدن می گردد و ترک می خورد.

اگزمای دیس هیدروتیک (Dishidrotic):

این نوع اگزما در جاهایی که پوست ضخیم می باشد مثل روی انگشت ها، کف دست ها و کف پاها ایجاد می شود. تاول های متعدد و کوچکی ایجاد می شوند که گاهی اوقات این تاول ها به هم متصل شده و تاول بزرگی را تشکیل می دهد که ترشح می کند.

تشخیص اگزما

پزشک می‌تواند اگزمای پوستی را بعد از شنیدن علائم و نشانه‌های شما و نیز معاینه پوست شما تشخیص دهد. پزشک ممکن است انجام نمونه برداری پوست یا سایر آزمایش‌ها را نیز برای نفی احتمال سایر بیماری‌های پوستی، توصیه کند.

تست پچ (تست حساسیت)

اگر به گمان پزشک، شما مبتلا به اگزمای پوستی تماسی هستید، ممکن است تست پچ را بر روی پوست شما انجام دهد. در این آزمایش، پزشک مقدار کمی از مواد مختلف را بر پوست شما زیر پوشش یک برچسب اعمال می‌کند. در مراجعات بعدی شما چند طی روزهای آینده، پزشک پوست شما را برای مشاهده واکنش به هر یک از آن مواد، معاینه می‌کند. بهترین زمان انجام این تست، حداقل دو هفته پس از ناپدید شدن اگزمای پوستی است.

درمان اگزما

در بسیاری از موارد برای درمان اگزما از داروهای ضد حساسیت استفاده می‌شود که می‌توانند التهابات پوستی را برطرف کنند. از مهم‌ترین داروهایی که برای درمان اگزما استفاده می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آنتی‌هیستامین : آنتی‌هیستامین یک داروی ضد آلرژی است که معمولاً از سوی پزشک برای تسکین و درمان اگزما تجویز می‌شود. آنتی‌هیستامین و دیفن هیدرامین از جمله داروهای تسکین‌دهنده اگزما هستند.
• کورتیکواستروئید : کورتیکواستروئید یک داروی موضعی است که برای کم کردن خارش، سوزش و التهاب پوست تجویز می‌شود.
• پردنیزولون : پردنیزولون از جمله داروهای خوراکی است که می‌تواند عوارض ناشی از اگزما را کم کند.
• آنتی بیوتیک : در صورتی که اگزمای شما عفونی شده باشد، پزشک برای درمان این عفونت‌ها از آنتی بیوتیک کمک می‌گیرد.

علاوه بر این داروها، از روش‌های خاصی هم برای کاهش التهاب ناشی از اگزما و برطرف کردن اثرات آن استفاده می‌شود که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نور درمانی: نور درمانی معمولا در مواردی استفاده می‌شود که اگزما رو به پیشرفت بوده و شدت آن افزایش پیدا کرده است. در این روش پوست شما در معرض نور ماوراء بنفش قرار می‌گیرد تا زخم‌ها و بثورات پوستی شما در اثر تابش این نور رو به بهبودی بروند.

پیشگیری از اگزما

• به جای دوش آب گرم، دوش آب ولرم یا متوسط بگیرید.
• پوست خود را مرطوب و پر آب نگه دارید.
• پس از دوش گرفتن سریعاً از مرطوب کننده استفاده کنید.
• لباس‌هایی غیر چسبان بپوشید که پوست را تحریک نکند. لباس‌هایی که از الیاف‌های طبیعی مانند کتان ساخته شده را بپوشید. لباس‌های پشمی و کنف می‌تواند باعث تحریک بیشتر پوست شود.
• از مصرف صابون‌های زبر و پاک کننده‌های بدن اجتناب نمایید.
• اگر در آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، از یک دستگاه رطوبت ساز در خانه خود استفاده کنید.
• در طول روز آب بنوشید.

عوارض اگزما

1. عوارض چشمی‌: درماتیت آتوپیک شدید می‌‌تواند باعث عوارض چشمی‌‌شده و در نتیجه ممکن است آسیب دائمی‌‌به چشم وارد شود. زمانی که این عوارض رخ دهد، خارش درون و دور پلک‌ها شدید می‌‌شود.
2. درماتیت عصبی: خارش و خاراندن طولانی مدت پوست باعث افزایش شدت خارش و در نتیجه ابتلا به درماتیت عصبی (lichen simplex chronicus) می‌‌شود. درماتیت عصبی مشکلی است که در آن ناحیه ای از پوست که دائماً خارانده می‌‌شود، سفت و چرم مانند می‌‌شود.
3. عفونت‌های پوست: بعضی اوقات خاراندن پوست باعث شکستن آن شده و در نتیجه زخم‌های باز و آماده به آلوده شدن به وجود می‌‌آید.

بیماری گال چیست و چگونه گسترش می یابد؟