اگر شما هم تبخال میزنید این مطلب را بخوانید

یکی از بیماری‌های ویروسی رایج دنیا که افراد زیادی را درگیر می‌کند، تبخال است. این بیماری به‌ صورت التهاب و مجموعه‌ای از تاول‌های ریز و جوش مانند نمایان می‌شود. در واقع ویروس هرپس سیمپلکس عامل بیماری تبخال است. تبخال‌ها تاول‌های کوچک و تا حدودی دردناکی هستند که معمولاً در دهان یا اطراف لب مشاهده می‌شوند و توسط ویروس هرپس سیمپلکس-1 (HSV-1) ایجاد می‌شوند؛ اما تبخال‌ها فقط روی لب‌ها ظاهر نمی‌شوند. گاهی ممکن است در داخل دهان، روی صورت و یا حتی داخل یا روی بینی بروز پیدا کنند. این نواحی شایع‌ ترین نقاط هستند؛ اما تبخال‌ ها می‌توانند در هر جای دیگری از بدن ایجاد شوند از جمله در ناحیه‌ی تناسلی. تبخال تناسلی معمولاً در اثر ویروس هرپس سیمپلکس- 1 به وجود نمی‌آید، بلکه به وسیله نوع دیگری از ویروس هرپس سیمپلکس به نام هرپس سیمپلکس-2 (HSV-2) ایجاد می‌شود و با برقراری رابطه‌ی جنسی گسترس پیدا می‌کند؛ اما حتی با اینکه ویروس هرپس سیمپلکس- 1 معمولاً باعث ایجاد تبخال‌ها در دهان شده و ویروس هرپس سیمپلکس-2 موجب بروز تبخال‌های ناحیه تناسلی می‌شود، این ویروس‌ها می‌توانند باعث ایجاد تبخال در هر دو ناحیه شوند.

آیا تبخال لب باعث تبخال تناسلی می شود؟

علت ایجاد تبخال و درمان آن در نوع اول ویروس هرپس سیمپلکس است و در نوع دوم، همین ویروس ناحیه تناسلی را درگیر می کند. نوع اول این ویروس از طریق تماس با بزاق یا پوست منتقل می شود و نوع دوم از طریق رابطه جنسی ناسالم. هر کدام از انواع ویروس در ناحیه ای که با پوست تماس پیدا کرده علائم خود را آشکار می کند. رابطه جنسی دهانی ممکن است HSV-2 را به دهان و لب ها منتقل کند، همچنین ممکن است HSV-1 را به اندام های تناسلی سرایت دهد.

علت ایجاد تبخال لب

ویروس هرپس سیمپلکس (Herpes Simplex)، عفونتی است که باعث ظاهر شدن تبخال می‌شود و ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن ظاهر شود. با این حال تبخال بیشتر اطراف دهان و در ناحیه تناسلی به چشم می‌خورد. به‌طور کلی با دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس مواجه هستیم:

1. HSV نوع اول: این نوع ویروس باعث به وجود آمدن تبخال در اطراف دهان می‌شود و در کل عامل تبخال لب و تاول های کوچک دور آن و روی صورت است.
2. HSV نوع دوم: این ویروس هم باعث ظاهر شدن تبخال در ناحیه تناسلی می‌شود و عامل ایجاد تبخال تناسلی است.

اگر شما به این عفونت مبتلا شوید، این ویروس تا پایان عمر همراه شما خواهد بود، با این حال این احتمال وجود دارد که علائم آن در برخی افراد ظاهر نشود.

علائم تبخال لب

این مشکل ویروسی با علائم اولیه و ثانویه روی پوست ظاهر می‌شود.

علائم اولیه آن عبارتند از:

• تاول‌های حاوی مایع شفاف یا زرد رنگ که بیشتر دردناک است.
• قرمزی و تورم در ناحیه‌ مورد نظر
• درد، گزگز، سوزش یا خارش

علائم ثانویه نیز به این شکل نمایان می‌شوند: ویروس‌های تبخال در سلول‌های پوست تکثیر می‌شوند و بدین ترتیب آنها را از بین می‌برند. این اتفاق باعث آسیب جدی و گسترده بافت و تبدیل آن به زخم و تاول‌های کوچک می‌شود که می‌توانند به سرعت در تماس با هم باز شوند و گسترش یابند. مایع تاول حاوی مقدار زیادی از ویروس‌های تبخال است و بنابراین بسیار عفونی است. اگر تاول‌ها بعد از گذشت یک یا دو روز به خودی خود باز شوند، زخمهای کوچک‌تری ایجاد می‌شود که پس از گذشت چند روز مجدداً بسته و پوسته مانند می‌شوند. پس از این مرحله، تاول‌ها به صورت زخم درمی‌آیند. با گذشت 4 تا 6 روز، زخم‌ها، رو به بهبودی می‌روند و روی آنها مجدداً پوست جدید تشکیل می شود.

دلایل تبخال تناسلی

تبخال دستگاه تناسلی یک عفونت شایع جنسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس با عبارت مخفف شده (HSV) ایجاد می شود. مهمترین راه انتشار ویروس هرپس سیمپلکس را می توان تماس جنسی دانست. بعد از عفونت اولیه، ویروس در بدن شما پنهان می شود و می تواند چندین بار در سال دوباره فعال شود.

عوامل خطر تبخال تناسلی

سایر مواردی که خطر ابتلا به تبخال تناسلی را افزایش می‌دهد:

• رابطه جنسی با شخصی که رابطه جنسی پرخطر دارد.
• تغییرات زیاد یا مکرر شرکای جنسی
• استفاده نکردن از کاندوم یا استفاده نادرست از آن
• عفونت‌های مقاربتی قبلی (STI)
• عفونت اچ آی وی یا سایر مشکلات سلامتی که مقاومت بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش می‌دهند.
• رابطه جنسی در سنین پایین

تبخال تناسلی به‌راحتی تشخیص داده نمی‌شود. از آنجا که اکثر مردم نمی‌دانند که آیا به این ویروس آلوده هستند یا خیر، بنابراین ممکن است ویروس هرپس تناسلی بدون اطلاع آنها به فرد دیگر منتقل شود.

علائم تبخال تناسلی

بیشتر افراد مبتلا به هرپس تناسلی به علت نداشتن هیچگونه علائمی از آلوده بودن خود اطلاعی ندارند. علائم در صورت بروز عبارتند از:

• درد یا خارش که 2 تا 10 روز بعد از تماس با شریک جنسی آلوده شروع می‌شود.
• برجستگی‌های کوچک قرمز یا تاول‌های سفید ریز که چندین روز بعد بروز می‌کند.
• زخم هنگامی ایجاد می‌شود که تاول‌ها می‌ترکند و به بیرون تراوش می‌کنند یا خونریزی می‌کنند.
• دلمه هنگام بهبود یافتن تاول‌ها ایجاد می شود.
• تاول‌ها سبب دردناک شدن ادرار می‌شوند. همچنین شما تا زمان برطرف شدن عفونت، احساس درد و حساسیت در نواحی تناسلی دارید. در اوایل شروع بیماری شما علائمی شبیه آنفولانزا و علائمی مانند غدد لنفاوی ملتهب در کشاله‌ی ران، سردرد، درد ماهیچه و تب دارید.

مراحل تبخال

تبخال در صورت عود مجدد پنج مرحله‌ی زیر را طی می‌کند:

1. مرحله اول: احساس گز گز، سوزش و خارش در اطراف لب که تقریباً 24 ساعت قبل از ظهور تبخال ایجاد می‌شود.
2. مرحله دوم: ظهور تاول‌های پر از مایع که معمولاً در اطراف لب پدید می‌آیند.
3. مرحله سوم: ترکیدن تاول‌ها و خارج شدن ترشحات آلوده که منجر به پدید آمدن زخم‌های دردناک می‌شود.
4. مرحله چهارم: خشک شدن و پوسته پوسته شدن زخم‌ها که منجر به خارش و ترک لب می‌شود.
5. مرحله پنجم: ریزش پوسته‌ها و بهبود تاول‌های تبخال که معمولاً طی 3 تا 4 روز بطور کامل برطرف می‌شوند.

بیشتر تبخال‌ها، طی 1 تا 2 هفته، بدون درمان برطرف می‌شود و هیچ‌گونه جای زخمی را برجای نمی‌گذارند.

درمان تبخال لب

پمادها و کرم‌های موضعی

اگر تبخال باعث رنجش شما شده است، می‌توانید با استفاده از پمادهای ضدویروسی مانند پنسیکلوویر (داناویر) درد ناشی از آن را کنترل کنید و سرعت بهبود زخم را افزایش دهید. اگر پمادها به محض ظاهر شدن تبخال استفاده شوند، بسیار مؤثر هستند. دوکوسانول هم یکی دیگر از گزینه‌های درمان است. این دارو یک کرم موضعی است که می‌تواند طول دوره‌ی شیوع بیماری را کوتاه کند.

داروهای ضد‌ویروس خوراکی

تبخال با استفاده از داروهای خوراکی مثل آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر هم قابل درمان است. این داروها فقط با نسخه‌ی پزشک ارائه می‌شوند. در مورد کسانی که در معرض ابتلا به عوارض ناشی از تبخال هستند یا به طور مکرر دچار آن می‌شوند، پزشک مصرف منظم دارو را توصیه می‌کند. این داروها طول دوره‌ی بیماری را کوتاه می‌کنند و ممکن است بتوانند مانع عود مجدد آن شوند.

مسکن‌های ضد‌ درد

مسکن‌های موضعی بدون نیاز به ارائه‌ی نسخه‌ی پزشک که حاوی ترکیباتی مانند بنزوکائین یا لیدوکائین هستند می‌توانند درد و ناراحتی ناشی از تبخال را کاهش دهند. لازم به ذکر است این داروها تأثیری روی سرعت درمان ندارند. بعضی از مسکن‌های مناسب تبخال عبارتند از:

• اوراژل
• بلیستکس
• سایمکس
• آنبسول
• ایبوپروفن و استامینوفن هم از دیگر گزینه‌های تسکین دهنده‌ی درد محسوب می‌شوند.

درمان تبخال تناسلی

اصول کلی تشخیص، معمولاً با دیدن تاول‌ها داده می‌شود؛ اما برای تأیید تشخیص ممکن است مایع داخل تاول در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرد. درمان با هدف تخفیف علائم و پیشگیری از عوارض صورت می‌گیرد. معمولاً در درمان اولیه از داروی ضد ویروسی اسیکلوویر (Acyclovir) استفاده می شود.

فرد مبتلا بهتر است از لباس های زیر نخی استفاده کند و برای کاهش درد به هنگام ادرار می‌تواند از آب گرم در ناحیه استفاده کند. نشستن در وان آب گرم که در آن یک قاشق چایخوری نمک ریخته شده باشد، می‌تواند مقداری از درد و ناراحتی ناشی از تاول‌ها را کاهش دهد. حتی المقدور شیوه زندگی خود را تغییر داده تا استرس کمتری به شما وارد شود. در مواردی که تبخال به صورت مکرر عود کند، از داروهای ضد ویروسی نسل بالاتر (همانند ویرابکس:Virabex) به مدت طولانی تر به همراه داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی، برای کاهش احتمال عود، استفاده می شود. فرد مبتلا می تواند از داروهای ضد درد خفیف مثل استامینوفن، برای تسکین درد استفاده کند.