روشهای درمان اسکار سالک

بیماری سالک از طریق انگلی به نام لیمونشیاز ایجاد می شود. این انگل در داخل بدن پشه خاکی ماده زندگی می کنند. حشره مذکور بیشتر در محیط های مرطوب و در ماه های گرم سال از غروب تا طلوع آفتاب فعالیت می کند. حیوانات اهلی مانند سگ می‌توانند محیط مناسبی برای رشد و زندگی این نوع از انگل باشند. همچنین نوع انگل از طریق انسان به پشه خاکی و پشه خاکی به انسان منتقل می شود. این بیماری توسط برخی گونه های پشه خاکی ماده منتقل می شود. اصلی‌ترین نشانه‌ی این بیماری زخم‌های پوستی بدون درد هستند. علائم پوستی این بیماری ممکن است تنها یک یا دو هفته پس از گزیده شدن توسط پشه‌ی خاکی، بروز کنند؛ اما در مواردی ممکن است بروز علائم بیماری ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد.
سالک پوستی جای زخم‌های آتروفیک ناخوشایندی را ایجاد می‌کند که روش‌های محدودی برای درمان آن وجود دارد. کارآمدی لیزر در رفع جای زخم آتروفیک به اثبات رسیده است و این روش به تازگی برای درمان سالک پوستی نیز به کار برده می‌شود. اسکار لیشمانیوز جلدی یا سالک جای زخمی آتروفیک است که به دلیل آتروفی پوست و تخریب کلاژن پس از واکنش التهابی حاد تشکیل می شود. یکی از پرکاربردترین روش های درمان اسکارهای آتروفیک استفاده از لیزر پرتوان پالسی یا لیزر CO2 است که لایه اپیدرم پوست را در یک بار عبور، می ساید. لیزر فرکشنال CO2 حفره های میکروسکوپی کوچکی را در لایه های عمقی تر پوست ایجاد می کند. این فرایند باعث تولید کلاژن جدید و سالم می شود که صاف شدن اسکار را به دنبال دارد.

آنچه در این مطلب می خوانیم:

زخم سالک چیست؟

شایع ترین نوع بیماری لیشمانیوز، سالک یا لیشمانیوز جلدی می باشد که موجب ایجاد زخم های پوستی می گردد. این زخم ها ظرف چند هفته تا چند ماه بعد از نیش زدن پشه خاکی بروز می نمایند. زخم های ناشی از این بیماری با گذشت زمان از لحاظ اندازه و ظاهر تغییر می کنند. این زخم ها ابتدا به صورت کورک و یا جوش پوستی ظاهر می شوند و سپس به صورت زخم های به شکل آتشفشان (دارای لبه ودهانه ی مرکزی) در می آیند. احتمال دارد که این زخم های پوستی با لایه ای پوشانیده شوند. زخم ها به طور معمول بدون درد هستند؛ ولی گاهی اوقات دردناک می باشند. بعضی از بیماران دارای عفونت خاموش هستند و هیچ علامت و نشانه ای ندارند.

علت ابتلا به بیماری سالک

عفونت‌های سالک توسط بیش از ۲۰ نوع انگل لیشمانیا ایجاد می‌شوند. انگل‌ها موجودات میکروسکوپی هستند که در بدن یک جاندار زنده‌ی دیگر (به نام میزبان مانند انسان) زندگی می‌کنند و برای زنده ماندن مواد غذایی موردنیاز خود را از بدن وی به دست می‌آورند. لیشمانیا توسط نیش پشه‌ی خاکی آلوده به انسان یا دیگر جانوران مخصوصاً سگ منتقل می‌شود. پشه‌های خاکی بسیار کوچک بوده و هیچ صدایی تولید نمی‌کنند. در برخی از مواقع ممکن است نیش آنها دردناک باشد؛ ولی در اکثر موارد نیش آ‌نها بدون درد بوده و شخص متوجه آن نمی‌شود. پشه‌های خاکی بیشترین فعالیت را از زمان غروب تا طلوع آفتاب دارند.

علائم بیماری سالک

• در اغلب موارد بیماری سالک موجب تشکیل یک یا چند زخم پوستی می‌شود.
• زخم در مراحل اولیه به شکل یک جوش کوچک است که اطراف آن تا قطر دو سانتی‌متر قرمز است. بعد از چند هفته این جوش‌ها تیره‌رنگ می‌شوند و اطراف آنها زخم‌های تشکیل می‌شود که دارای مرز مشخص است و دهانه زخم در مرکز آن قرار دارد.
• زخم‌ها ممکن است مرطوب و عفونی باشند یا این که خشک باشند و روی آنها پوسته‌پوسته شود.
• این زخم‌ها معمولاً در نواحی از بدن ایجاد می‌شوند که شخص آن را با لباس نمی‌پوشاند (و در معرض نیش حشره است)، خصوصاً در صورت و دست و پا.
• بعد از گزیده شدن توسط حشره ممکن است بلافاصله این زخم‌ها ایجاد شوند و در مواردی نیز ممکن است، بیماری هفته یا ماه‌ها در مرحله کمون باشد و سپس زخم‌ها ایجاد شوند.
• در برخی موارد ممکن است عفونت اسپوروترکوئید در اندام‌های دیگر از جمله غدد لنفاوی جلدی نیز گسترش پیدا کند.

افراد در معرض خطر ابتلا به سالک

• این بیماری در کودکان و نوجوانان بیشتر شایع است.
• این بیماری در بزرگسالان، بیشتر در میان زنان شایع است.
• سوءتغذیه و سطح پایین سلامتی فرد نمی‌تواند تأثیری در بروز بیماری سالک و شکل‌گیری زخم‌ها داشته باشد؛ اما این عوامل در چگونگی پیشروی بیماری تأثیر بسیار مهمی‌ دارند.
• افرادی که زخم‌های کوچکی در پاهایشان دارند و با وجود این زخم‌ها، پایشان با آب یا گل‌آلوده در تماس است.

انواع سالک

این بیماری در سه نوع طبقه‌بندی می‌شود:

1. سالک پوستی: این عارضه شایع‌ترین نوع این بیماری بوده و پوست بدن انسان را درگیر می‌کند.
2. سالک پوستی مخاطی: این نوع، بینی و دهان و دیگر سطوح مخاطی را به همراه پوست بدن درگیر می‌کند.
3. سالک احشایی: این نوع، شکل شدیدی از بیماری است. در این نوع، اندام و احشای داخلی بدن به همراه پوست درگیر می‌شوند. به این نوع از بیماری، کالا آزار نیز گفته می‌شود.

تشخیص سالک

تشخیص سالک بر اساس سوابق پزشکی فرد و معاینات وی همراه با آزمایش های مخصوص انجام می‌شود. بیمار در معاینه‌ی فیزیکی علائمی از ابتلا به سالک را نشان می‌دهد. ازجمله این علائم می‌توان به بزرگ شدن کبد و طحال اشاره کرد. غده‌های لنفی نیز ممکن است بزرگ شده باشند. وجود زخم‌های پوستی در محل گزش پشه‌ی خاکی و یا مناطق دیگر بدن ممکن است در همه‌ی انواع بیماری به چشم بخورد. بااین‌حال در سالک احشایی بیمار به کم‌خونی، تب، کاهش وزن، کم پشت شدن مو و ناراحتی در ناحیه‌ی شکم و غیره نیز مبتلا خواهد بود.

عوارض سالک

عوارض جدی آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی
• مبتلا شدن به سایر عفونت‌ها به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی
• عوض شدن شکل پوست
• به دلیل آنکه سالک احشایی بر روی سیستم ایمنی بدن و اندام های داخلی تأثیر می گذارد، می تواند کشنده باشد. اگر بیمار به ایدز و یا HIV مبتلا باشد بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار خواهد گرفت و روند درمان دشوارتری پیش رو خواهد داشت.

روش‌های درمان اسکار سالک

روش های مؤثر درمان این دو عارضه ی پوستی با توجه به شدت، عمق و وسعت ناحیه ی عارضه دیده ی پوست توسط پزشک متخصص پوست با بررسی و معاینه پوست تجویز خواهد شد، این روش های درمانی عبارتند از:

• درمان های موضعی: جهت درمان جای سالک و آثار سوختگی بر روی پوست با درمان موضعی از رتینوئیدهای موضعی جهت تحریک احیای سلول‌ها در سطح پوست و رشد بافت‌های جدید و کلاژن در غشای میانی پوست استفاده می‌شود و سطح پوست به آرامی ترمیم خواهد یافت.
• لایه برداری شیمیایی: در این روش جهت کاهش جای سالک کم عمق و سوختگی های خفیف، با مالیدن داروی شیمیایی، لایه ی خارجی پوست برداشته می شود و پوست ظاهری نرم تر و جوان تر خواهد یافت.
• لیزر درمانی پوست: در این روش به کمک لیزر فرکشنال با هدف قرار دادن لایه های عمیق پوست، تولید کلاژن جدید تحریک شده و با پر شدن تورفتگی های حاصل از سالک و سوختگی و همچنین لایه برداری سطحی پوست ، شاهد ترمیم مؤثر پوست خواهیم بود.
• درم ابریژن: در این روش از یک برس سیم‌دار یا یک چرخ سمباده الماس با لبه‌های ناهموار جهت از بین بردن لایه خارجی پوست استفاده می شود.

سایر روش های درمانی رفع جای سالک

• میکرودرم : در این روش از اسپری کریستال‌های بسیار ریزی استفاده می گردد که با ایجاد زخم بر روی پوست و شروع به ترمیم شدن آن، لایه ای جدید جایگزین لایه ی آسیب دیده خواهد شد.
• میکرونیدلینگ : در این روش به کمک سوزن های پزشکی بسیار ریز و دقیق، تولید کلاژن مستقیماً تحریک شده و لایه ای جدید جایگزین لایه ی قدیمی و آسیب دیده می شود.
• تزریق ژل ، چربی: در این روش با تزریق ژل هایی نظیر، کلاژن هیالورونیک اسید و چربی می توان تورفتگی حاصل از سوختگی یا اسکار سالک را تا حدودی کاهش داد، این روش به دلیل جذب چربی و ژل ها توسط بدن، نیاز به تکرار دارد.
• درمان با روش های مختلف عمل جراحی نظیر سابسیژن . در این روش اثر اسکار سالک و سوختگی به طور جداگانه یا چندتایی برداشته خواهد شد و شکاف های پوستی به کمک بخیه یا پیوند پوست ترمیم می یابند.
• پیوند پوست: در روش پیوند پوست، قسمتی از پوست سالم پشت گوش جایگزین پوست معیوب می گردد.

درمان سالک با لیزر

در لیزر درمانی پرتوهای کوتاه و متمرکز پالسی نور به پوست درگیر تابانده می‌شود تا با برداشته شدن لایه‌‌به‌‌لایه پوست کلاژن جدید تولید شود و پوست آسیب‌دیده ترمیم شود. با هر بار عبور لیزر سلول‌های بیشتری برداشته می‌شود. به کمک طول موج‌های مختلف لیزر پرتوان می‌توان لایه‌های مختلف پوست را برداشت تا به درمان اسکارهای ناشی از سالک کمک شود و شکل و رنگ آ‌نها تغییر یابد.

لیزر فرکشنال

لیشمانیوز پوستی می‌تواند منجر به زخم‌های آتروفیک ناخوشایند شود که گزینه‌های درمان سالک محدودی برای آن وجود دارد. منابع کمی درباره‌ی روش‌های درمان این زخم‌ها یافت می‌شود. لیزرهای فرکشنال به طور موفقیت‌آمیزی در درمان مشکلات پوستی مختلف و با کمترین زمان استراحت و عوارض جانبی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. ده جلسه‌ی درمانی انجام می‌گیرد و بعد از سه جلسه بیمار حدود 40 درصد بهبود پیدا می‌کند. بیشتر از 90 درصد بهبودی بعد از دهمین جلسه قابل مشاهده است. عوارض جانبی قابل توجهی وجود ندارد.

لیزر دی‌اکسید کربن (CO2)

دی‌اکسید کربن تجزیه شده می‌تواند زخم‌های با تغییر بیش از حد رنگدانه‌ها را درمان کند. این درمان روشی بی‌خطر و مؤثر برای زخم‌های سالک است. سه تا پنج جلسه‌ی درمانی با لیزر فرکشنال CO2 در فواصل دو ماهه و تحت بیحسی موضعی نیاز است. رضایت کلی از ظاهر در حدود یک ماه بعد از دومین جلسه (تا 25 درصد) و سه ماه پس آخرین جلسه به دست خواهد آمد. در جلسه پیگیری سه ماه بعد از درمان تمام موارد باید به صورتی باشد که 50 درصد بهبود در بافت، آتروفی، حاشیه و ظاهر کلی زخم مشاهده شود. لیزر فرکشنال CO2 از جنبه‌های مختلف در درمان زخم سالک بهتر از روش لیزر کاهنده‌ی CO2 است.

پیشگیری از سالک

پیشگیری از سالک با پیشگیری از نیش حشره شروع می‌شود. برای افرادی که قصد مسافرت به مناطقی دارند که عفونت سالک در آنها فعال است یا افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند، توجه به نکات زیر می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به سالک مفید باشد:

1. استفاده از دور کننده حشرات حاوی DEET (دی اتیل تلوآمید)
2. استفاده از محافظ حشرات، پشه بند و لباس‌هایی که دارای ماده‌های محافظ همچون پرمترین یا پیرتروم باشند.
3. پوشیدن لباس‌های آستین بلند، شلوار و جوراب بلند و قرار دادن لباس در شلوار
4. اجتناب از انجام فعالیت‌های خارج از خانه از زمان غروب آفتاب تا طلوع خورشید، زیرا در این زمان فعالیت حشره در بیشترین سطح قرار دارد.

---

آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شریعتی ، بعد از اورژانس بیمارستان شریعتی ، طبقه دوم بانک آینده ،کلینیک پوست ومو بهین
تلفن : 36290689 - 031

نظرات کاربران درباره این مطلب :سجاد جنادله [ 1402-06-01 ]
من صورتم جا های سالک داره وصورتم خراب کرده دروست میشه

شکور میرزایی [ 1402-05-16 ]
من رو پوست صورتم جایه سالک هست البته خیلی وقته صورتم لکه داره میخواستم ببینم اگر درمان میشه لطفاً باهام تماس بگیرین با تشکر

محب احمدی [ 1402-04-11 ]
برای سالک صورت

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :